Bowling & Bilard

1. Cel gry

Ósemka jest grą deklarowaną, rozgrywaną przy użyciu bili białej (rozgrywającej) i 15 bil rozgrywanych, ponumerowanych od 1 do 15. Jeden z zawodników rozgrywa grupę bil z numerami od 1 do 7 (bile pełne), drugi grupę bil z numerami od 9 do 15 (bile z paskiem). Zawodnik, który zgodnie z niniejszymi przepisami wbije do łuz wszystkie bile swojej grupy, a następnie w oddzielnym deklarowanym uderzeniu prawidłowo umieści w łuzie bilę z numerem 8, wygrywa partię.

2. Deklarowanie

Jeśli z sytuacji na stole w sposób oczywisty wynika kolejne zagranie, deklaracja słowna nie musi być składana. Przeciwnik ma prawo prosić o zdeklarowanie bili i łuzy, jeśli ma jakiekolwiek wątpliwości. Uderzenia z wykorzystaniem odbicia od band i uderzenia kombinowane nie są uznawane za oczywiste. Rozgrywający musi wówczas zadeklarować zarówno bilę, jak i łuzę. Przy deklarowaniu uderzenia nie zgłasza się takich szczegółów, jak odbicie czy odbicia od band, liczba karamboli itp. Bile, które wpadną do łuz w uderzeniu z faulem, pozostają w nich, niezależnie od tego, czy należą do grupy rozgrywającego, czy też jego przeciwnika. Uderzenie otwierające nie jest uderzeniem deklarowanym. Zawodnik wykonujący uderzenie otwierające może kontynuować grę tylko wtedy, gdy wbije do łuzy przynajmniej jedną bilę kolorową.

3. Ustawienie początkowe bil

Bile ustawiane są w trójkąt i przy pomocy trójkąta do ustawiania bil w górnej części stołu, bila z numerem 8 znajduje się w środku trójkąta. Bilę wierzchołkową umieszcza się na punkcie głównym stołu. Podstawa trójkąta jest równoległa do bandy górnej. W jednym wierzchołku podstawy trójkąta ustawiana jest bila pełna, a w drugim bila z paskiem.

4. Zawodnik otwierający

Zawodnik wygrywający rozgrywkę o rozbicie decyduje o tym, kto wykona uderzenie otwierające. W meczach indywidualnych zawodnicy otwierają kolejne partie na zmianę.

5. Faule przy skokach i uderzeniach typu „masse”

Podczas obowiązywania zasady „faul tylko na białej”, gdy mecz nie jest prowadzony przez sędziego, zawodnik musi być świadomy, że popełnia faul, gdy przy uderzeniu mającym spowodować skok bili rozgrywającej, jej ruch po łuku lub przy uderzeniu masse poruszy się inna bila kolorowa, niezależnie od tego, czy poruszona została ręką, kijem czy podpórką.

6. Prawidłowe uderzenie otwierające

(Definicja) By wykonać prawidłowe uderzenie otwierające, zawodnik otwierający musi, uderzając bilę białą sprzed linii bazy, albo (1) wbić do łuzy bilę kolorową albo (2) doprowadzić do bandy przynajmniej cztery bile kolorowe. Jeśli tego nie wykona, jest faul i zawodnik wchodzący może albo (1) zaakceptować pozycję bil na stole i kontynuować grę albo (2) zażądać ponownego ustawienia bil i rozbić trójkąt lub nakazać ponowne wykonanie rozbicia swojemu przeciwnikowi.

7. Biała opuszcza pole gry przy prawidłowym uderzeniu otwierającym

Jeśli przy prawidłowym uderzeniu otwierającym biała opuszcza pole gry,

(1) wszystkie bile kolorowe wbite do łuz pozostają w nich (wyjątek bila z numerem 8, patrz punkt 9),

(2) jest to faul i

(3) stól jest otwarty.

Uwaga: Zawodnik wchodzący poprawia położenie białej na bazę, nie może wówczas grać bezpośrednio żadnej bili kolorowej znajdującej się przed linią bazy, chyba że biała najpierw przekroczy linię bazy, a następnie powróci na bazę, trafiając znajdującą się tam bilę.

8. Bila kolorowa wyskakuje poza stół przy uderzeniu otwierającym

Jeśli zawodnik otwierający wybije bilę kolorową poza stół podczas uderzenia otwierającego, jest to faul i przeciwnik może (1) zaakceptować pozycję bil na stole i kontynuować grę lub (2) poprawić położenie białej na bazę i kontynuować grę.

9. Bila z numerem 8 wpada do łuzy przy uderzeniu otwierającym

Jeśli podczas uderzenia otwierającego bila z numerem 8 wpada do łuzy, zawodnik otwierający może zażądać ponownego ustawienia trójkąta lub ponownego ustawienia bili z numerem 8 na stole i samemu kontynuować grę. Jeśli podczas uderzenia otwierającego bila z numerem 8 wpada do łuzy i jednocześnie biała opuszcza pole gry, zawodnik wchodzący może zażądać ponownego ustawienia trójkąta lub ponownego ustawienia bili z numerem 8 na stole i grać po poprawieniu pozycji bili białej na bazę.

10. Stół otwarty

(Definicja) Stół jest „otwarty”, jeśli wybór grupy bil (pełne i z paskiem) nie został jeszcze dokonany. Dopóki stół jest otwarty, dozwolone jest wbijanie bili pełnej przez bilę z paskiem i odwrotnie. Uwaga: stół jest zawsze otwarty bezpośrednio po uderzeniu otwierającym. Gdy stół jest otwarty, dozwolone jest uderzanie bili pełnej, bili z paskiem lub bili z numerem 8 w celu wbicia zdeklarowanej bili pełnej lub bili z paskiem. Zawsze, gdy stół jest otwarty i pierwszy kontakt bili białej następuje z bilą z numerem 8, żadna bila pełna ani bila z paskiem nie może być zaliczona na konto zawodnika rozgrywającego. W takim przypadku rozgrywający kończy swoje podejście; wszystkie bile wbite pozostają w łuzach; zawodnik wchodzący do gry deklaruje dowolną bilę, mając wciąż otwarty stół. Przy otwartym stole wszystkie nieprawidłowo wbite bile pozostają w łuzach.

11. Wybór grupy bil

Wybór grupy bil nigdy nie zostaje określony przy uderzeniu otwierającym, niezależnie od tego, czy wbite są bile tylko jednej, czy obu grup. Stół jest zawsze otwarty bezpośrednio po uderzeniu otwierającym. Wybór grupy bil zostaje określony tylko wtedy, gdy zawodnik prawidłowo wbije zadeklarowaną bilę w osobnym uderzeniu po uderzeniu otwierającym.

12. Uderzenie prawidłowe

(Definicja) Przy wszystkich uderzeniach (z wyjątkiem uderzenia otwierającego i gdy stół jest otwarty) rozgrywający musi najpierw trafić bilę swojej grupy i (1) wbić bilę kolorową albo (2) białą lub dowolną bilę kolorową doprowadzić do bandy. Uwaga: dozwolone jest uderzanie bili białej o bandę przed kontaktem z bilą rozgrywaną, zawsze jednak po zetknięciu białej z rozgrywaną albo bila kolorowa musi wpaść do łuzy albo bila biała lub kolorowa musi dojść do bandy. Gdy któryś z tych warunków nie zostanie spełniony, jest to faul.

13. Gra bezpieczna

Ze względów taktycznych rozgrywający może wybrać wbicie kolejnej bili lub zakończyć podejście przez zadeklarowanie gry bezpiecznej (gry na odstawną). Gra na odstawną traktowana jest jako uderzenie prawidłowe. Jeśli zawodnik chce zagrać uderzenie bezpieczne z jednoczesnym wbiciem bili, musi przed uderzeniem zadeklarować swojemu przeciwnikowi grę bezpieczną. Jeśli tego nie zrobi i wbije własną bilę, musi kontynuować grę. Wszystkie bile, wbite podczas zagrania bezpiecznego, pozostają w łuzach.

14. Punktacja

Zawodnik jest zobowiązany do kontynuowania podejścia tak długo, dopóki wbija prawidłowo zadeklarowane bile swojej grupy w prawidłowych uderzeniach. Po prawidłowym wbiciu wszystkich bil swojej grupy zawodnik może wbijać bilę z numerem 8.

15. Kary za faule

Po faulu przeciwnik może grać z pozycji „biała w ręce”. Oznacza to możliwość poprawienia pozycji bili białej na całym stole (bez konieczności gry z bazy, z wyjątkiem faulu w uderzeniu otwierającym). Przepis ten zapobiega graniu celowych fauli, mogących przynieść straty przeciwnikowi. Grając z pozycji „biała w ręce” zawodnik może pozycjonować białą bilę za pomocą ręki lub dowolnej części kija bilardowego (z kapką włącznie), w razie potrzeby więcej niż raz. Jeśli biała jest już ustawiona w pozycji do gry, każde jej dotknięcie, które nie jest prawidłowym uderzeniem, traktowane jest jako faul.

16. Uderzenia kombinowane

Uderzenia kombinowane są dozwolone; jednakże bila z numerem 8 nie może być grana w uderzeniu kombinowanym jako pierwsza, z wyjątkiem przypadku gdy stół jest otwarty.

17. Nieprawidłowo wbite bile

Bila jest traktowana jako wbita nieprawidłowo wtedy, gdy albo (1) bila zostanie wbita w uderzeniu, w którym popełniono faul albo (2) deklarowana bila nie zostanie wbita do deklarowanej łuzy albo (3) przed uderzeniem zadeklarowano grę na odstawną. Nieprawidłowo wbite bile pozostają w łuzach.

18. Bile kolorowe wybite poza stół

Jeśli bila kolorowa zostanie wybita poza stół, oznacza to faul i zakończenie podejścia danego zawodnika. Wybicie poza stół bili z numerem 8 oznacza przegranie partii. Wszystkie wybite ze stołu bile ustawiane są ponownie na linii powrotów, w kolejności numerów.

19. Rozgrywanie bili z numerem 8

Kiedy rozgrywana jest bila z numerem 8, popełnienie faulu lub wbicie białej nie oznacza przegrania partii, jeśli bila z numerem 8 nie wpadnie do łuzy lub nie zostanie wybita poza stół. Zawodnik wchodzący gra z pozycji biała w ręce.

20. Przegranie partii

Zawodnik przegrywa partię, jeśli zajdzie jeden z niżej wymienionych przypadków:

a.) Popełni faul w uderzeniu, w którym wbił bilę z numerem 8 (wyjątek: patrz wbicie bili z numerem 8 przy uderzeniu otwierającym).

b.) Bilę z numerem 8 wbije w jednym uderzeniu z ostatnią bilą swojej grupy.

c.) Bilę z numerem 8 wybije w dowolnym momencie poza stół.

d.) Bilę z numerem 8 wbije do innej łuzy niż deklarowana.

e.) Wbije bilę z numerem 8, zanim ta stanie się bilą rozgrywaną.

Uwaga: wszelkie zastrzeżenia muszą być zgłoszone przed następnym uderzeniem, inaczej uznane zostaną za niebyłe.

21. Sytuacja patowa

Jeśli po trzech kolejno po sobie następujących uderzeniach obu zawodników (razem po sześciu uderzeniach), żaden z zawodników nie podejmuje próby wygrania partii, (ocenia sędzia), ponieważ inne zagranie może prowadzić do przegrania partii, bile ustawia się ponownie w trójkąt i powtarza partię, przy czym rozbicia dokonuje zawodnik, który rozpoczynał przerwaną partię. Uwaga: Trzy kolejne faule nie oznaczają przegrania partii.

Przepisy gry

Prawidłowo wbita bila upoważnia zawodnika do pozostania przy stole i kontynuowania gry. Zawodnik może zagrywać dowolną bilę, musi jednak przed uderzeniem zadeklarować bilę i łuzę. Nie jest wymagane podawanie szczegółów takich jak liczba karamboli, kombinacje, zagrania od band itp. (wszystko, co jest dozwolone przepisami). Każda bila, wbita dodatkowo w prawidłowym uderzeniu, jest zaliczana.·

Przy wszystkich uderzeniach bila biała musi dotknąć bili kolorowej i następnie (1) bila kolorowa musi wpaść do łuzy lub (2) bila biała lub kolorowa musi zostać doprowadzona do bandy. Jeśli przynajmniej jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, jest to faul. Kiedy bila kolorowa przed uderzeniem nie dotyka do bandy, ale znajduje się w odległości od bandy nie większej niż średnica bili (jeśli to konieczne, sędzia może dokonać pomiaru), zawodnik może tylko dwa razy zagrać tę bilę w zagraniu bezpiecznym. Jeśli to wykona, w następnym podejściu tego zawodnika bila ta traktowana jest jak bila dotykająca do bandy. Mają tu zastosowanie ogólne zasady dotyczące bili dotykającej do bandy, jeśli zawodnik zdecyduje się grać tę bilę jako pierwszą.

Uwaga: Jeśli zawodnik w swoim poprzednim podejściu, zanim zagra taką bilę, popełni faul, wówczas może wykonać tylko jedno zagranie bezpieczne na taką bilę. Musi on przy tym uważać, jeśli zdecyduje się grać tę bilę, by nie naruszyć reguł dotyczących bili dotykającej do bandy. Jeśli mu się to nie uda, oznacza to, że popełnił trzeci kolejny faul i nałożona będzie przewidziana w takim przypadku kara, dodatkowo oprócz odjęcia punktów za każdy faul. W następstwie ustawiany jest ponownie trójkąt z 15 bil i rozbicia dokonuje ukarany zawodnik, przy czym musi on wypełnić wszystkie wymogi prawidłowego uderzenia otwierającego. Gdy zostanie 14 bila, gra zostaje zatrzymana z 15 bilą na stole; 14 wbitych bil ustawianych jest ponownie w trójkąt jak na początku, przy czym miejsce na punkcie głównym pozostaje wolne. Ten sam zawodnik kontynuuje grę, wbijając 15 bilę w ten sposób, że biała lub 15 bila rozbija bile leżące w trójkącie, umożliwiając dalszą grę. Zawodnik kontynuujący grę nie musi grać 15 bili, może zagrywać dowolną bilę. Jeśli 15 bila wpadnie do łuzy razem z 14 bilą, sposób kontynuacji opisany jest w punkcie 7.6.

· Zawodnik może zadeklarować grę bezpieczną. Gra bezpieczna jest dozwolona, jeśli mieści się w ramach niniejszych przepisów. Podejście zawodnika kończy się wraz z prawidłowo wykonanym zagraniem bezpiecznym, a wbite w uderzeniu bezpiecznym bile nie są zaliczane. Każda bila, wbita w uderzeniu bezpiecznym, jest ustawiana ponownie na stole.

· Zawodnik nie może chwytać, dotykać ani inaczej przeszkadzać w ruchu bili, podążającej w kierunku trójkąta lub łuzy, nie może także trzymać ręki w łuzie. Jeśli to zrobi, popełnia faul umyślny i wówczas odejmuje mu się 1 punkt za faul oraz dodatkowo 15 punktów, razem 16 punktów. Zawodnik wchodzący do gry po faulu umyślnym może (1) zaakceptować położenia bil i grać, poprawiając położenie bili białej na bazę lub (2) zażądać ponownego ustawienia trójkąta i nakazać przeciwnikowi wykonanie rozbicia, na tych samych warunkach co rozbicie otwierające grę.

· Jeśli 15 bila (pozostająca na stole) i/lub biała bila przeszkadzają w ponownym ustawieniu trójkąta, ustawienie bil przeprowadza się jak pokazano w poniższym diagramie. Pola zaciemnione oznaczają sytuacje, gdy takich przeszkód nie ma – obydwie bile pozostają na swoich miejscach.

· Jeśli zawodnik poprawia położenie białej bili na bazę (np. po wbiciu białej do łuzy przez przeciwnika) i wszystkie bile znajdują się na polu bazy, wówczas na życzenie zawodnika bila leżąca najbliżej linii bazy przestawiana jest na punkt główny stołu. Jeśli dwie lub więcej bil leżą w tej samej odległości od linii bazy, zawodnik może wskazać, która bila ma być przestawiona na punkt główny.

· Nieprawidłowo wbite bile

Wszystkie nieprawidłowo wbite bile ustawiane są ponownie na stole. Nie pociąga to za sobą żadnych kar.

Bile kolorowe wybite poza stół

Jest to faul. Wszystkie wybite poza stół bile są ustawiane na stole natychmiast po znieruchomieniu pozostałych bil.

Biała bila opuszcza pole gry

Zawodnik wchodzący do gry poprawia położenie białej bili na bazę, chyba że mają zastosowanie przepisy punktów 7.2, 7.5, lub 12 i wówczas z nich wynika, jak postępować dalej.

Kary za faule

Za faul odejmowany jest jeden punkt. Wyjątki: cięższe kary za faul umyślny (pkt 7.5) lub trzy kolejne faule (pkt 12). Zawodnik wchodzący do gry musi zaakceptować położenie białej bili, chyba że biała jest wbita do łuzy, wybita poza stół, popełniony został faul umyślny lub nastąpiły trzy kolejne faule przeciwnika.

Kara za trzy kolejne faule

Jeśli zawodnik popełnia faul, odejmuje mu się 1 punkt (lub więcej, zależnie od wagi faulu) i na jego koncie odnotowywany jest faul. Zawodnik pozostaje z tym faulem do następnego podejścia, gdzie może ten faul wymazać za swego konta, gdy prawidłowo umieści w łuzie zadeklarowaną bilę lub spełni wymogi zagrania bezpiecznego. Jeśli żaden z tych warunków nie zostanie spełniony, zawodnik traci kolejny punkt i na jego koncie notowany jest drugi faul. Jeśli warunek prawidłowego wbicia bili lub prawidłowego zagrania bezpiecznego nie zostanie spełniony również w trzecim kolejnym podejściu, zawodnikowi odejmuje się dodatkowo 15 punktów karnych.

Popełnienie trzeciego kolejnego faulu kasuje automatycznie poprzednie zapisy. Wszystkie bile ustawiane są ponownie w trójkąt i ukarany zawodnik musi wykonać uderzenie otwierające na tych samych warunkach, co rozbicie otwierające na początku gry. Należy tu podkreślić, że kara za trzy kolejne faule może być nałożona tylko za trzy faule popełnione w trzech kolejnych uderzeniach, a nie w trzech kolejnych podejściach. Przykład: zawodnik kończy podejście Nr 6 faulem, następnie w podejściu Nr 7 popełnia faul bezpośrednio po podejściu do stołu, w pierwszym uderzeniu (ma w tym momencie dwa faule), a w podejściu Nr 8 najpierw wbija prawidłowo bilę kolorową, a w drugim uderzeniu wbija do łuzy białą. Nie jest to seria trzech kolejnych fauli, mimo że popełnione zostały w trzech kolejnych podejściach. Ponieważ na początku podejścia Nr 8 została prawidłowo wbita bila kolorowa, dwa poprzednie faule zostały tym samym wykreślone. Oczywiście do podejścia Nr 9 zawodnik przystępuje z jednym faulem.